‘’Koop je LED Lampen of LED Fabels?’’

De waar- en onwaarheden in de LED-wereld

De merkonafhankelijk specialisten van Ledgnd merken dat aanbieders van LED armaturen vaak overdrijven, onduidelijk specificaties weergegeven met als doel dat hun armatuur in een beter licht komt te staan. Helaas gaat dit vaak ten koste van de teler en de reputatie van LED en daarom bieden wij hierin opheldering. De vele toetreders in de booming LED markt in de horticulture zorgt nou eenmaal voor mooie verhalen en gouden bergen. Wat is er nou waar en wat moet je met een korreltje zout nemen?

Ons doel is om de teler ervoor te behoeden een kat in de zak te kopen! Dat doen wij bijvoorbeeld door in dit artikel de lichtoutput en de efficiency van een armatuur uit te leggen. Ook gaan wij in op de aangeboden variabelen en specificaties van LED armaturen. Wat betekenen deze specificaties nou en wat moet je hier als horticulture teler nou mee?

“Ons doel is om de teler ervoor te behoeden een kat in de zak te kopen”

Lumen versus micromol per seconde

Binnen de horticulture worden de variabelen lumen en micromol per seconde (µmol/s) veel gebruikt. Met Lumen hebben wij het eigenlijk over de felheid van het licht dat door het menselijke oog te zien is. Als wij spreken over µmol/s dan kijk je naar de dichtheid van het licht in het spectrum waardoor de plant wordt aangezet door fotosynthese. Om deze reden is binnen de horticulture sector de variabele Lumen helemaal niet interessant, maar kijken wij juist naar µmol/s.

Helaas zien wij nog steeds lichtplannen waar voor de lichtoutput de variabele Lumen of Lumen per watt wordt gebruikt. Naar onze mening is dit een slinks trucje van LED-leveranciers om als teler de verschillende leveranciers niet met elkaar te kunnen vergelijken. Het is namelijk heel eenvoudig om de hoeveelheid lumen die een armatuur oplevert te beïnvloeden door meer groen in het spectrum toe te passen dan blauw/rood licht. Een eerlijkere graadmeter om plannen met elkaar te vergelijken is dus micromol per seconde (µmol/s). Hiermee kunnen wij eenvoudig de mol per dag doorrekenen en aansturen op constante dagelijkse waarden.  Om deze reden verzoekt Ledgnd alle LED leveranciers om in de lichtplannen voor de horticulture sector µmol/s te gebruiken.

“Een eerlijkere graadmeter om plannen met elkaar te vergelijken is micromol per seconde”

De efficiency

Naast de daadwerkelijke output is het natuurlijk ook belangrijk om te weten hoe efficiënt een armatuur omgaat met de energie dat het verbruikt. Ja kan dit vergelijken met het rijden in een auto. Hoe harder je rijdt des te meer brandstof je verbruikt, echter is het stijgende verbruik niet lineair maar eerder exponentieel. Je komt misschien eerder op je bestemming, maar tegen welke kosten? Was het je verbruik en je bekeuring waard? Deze regel gaat ook op in het energieverbruik in een LED, echter staat voor de teler het extra verbruik niet altijd in verhouding met de potentiële winst (meer oogst, sterkere planten). Wij willen graag onze kennis in efficiency van LED armaturen met jou delen.

De efficiency uitgedrukt in micromol/watt (µmol/w) is een veelgebruikte term in de horticulture. De efficiency wordt opgebouwd vanuit de output van het armatuur. In de nieuwe subsidieregeling (EHG)  wordt de eis gesteld dat het armatuur een minimale efficiency moet hebben van 2.5 µmol/w en daarom is het van belang om te weten hoe de efficiency van een armatuur wordt beïnvloed.

“Daarom is het van belang om te weten hoe de efficiency van een armatuur wordt beïnvloed”

De efficiency is van meerdere factoren afhankelijk, namelijk;

• De current die door de LED heen gaat
• Het lichtspectrum dat wordt toegepast
• De temperatuur van de LED
• De gekozen driver
• De lens
• Het aantal branduren
• De terugval (dus kwaliteit) van de LED en daarmee dus ook de levensduur

De current:

Zojuist hebben wij het verbruik van een LED vergeleken met het verbruik van een auto. In de LED wereld spreken wij van de current, des te hoger de current die in LED gevoerd wordt des te minder efficiënt de LED omgaat met deze stroom. Door het aantal LED’s in het armatuur te tellen en het totale verbruik in watt te meten, kun je uitrekenen wat de drive current van de individuele LED is. Echter, wordt dit weer ingewikkelder wanneer er verschillende LED kleuren worden toegepast die op verschillende drive currents draaien.

Het spectrum:

LED kleuren chips hebben ook weer een verschillende efficiëntie. Dit kan afhankelijk van het merk, de current en de temperatuur van de LED verschillen. Wordt een armatuur samengeteld in de volgende  kleuren dan heeft dit dus effect op de efficiency.

Sommige leveranciers claimen dat ze een chip in handen hebben die het zonnespectrum nabootst. Het klopt dat er chips zijn die binnen PAR 400-700nm (Photosynthetically active radiation; het lichtspectrum waar planten op reageren) redelijk in de buurt komen van het zonnespectrum echter staat dit niet gelijk aan het zonnespectrum. Dit is dus een valse claim. Dat komt omdat deze chips geen ver-rood en uv gehalte tot hun beschikking hebben, terwijl de zon dit wel heeft.

“Dit is dus een valse claim”

Een goede graadmeter is daarentegen de PSS waarde, wat inzicht geef in de phytochrome balans en daarmee de verhouding rood en ver-rood. De zon heeft een PSS waarde van 0.72, welke wij enkel hebben gezien bij hele hoogwaardige zonnespectraal lampen die in onderzoekcentra gebruikt worden. Deze lampen zijn echter niet interessant voor toepassingen in de assimilatiebelichting, omdat deze een te hoge kostprijs hebben.

“Een goede graadmeter is daarentegen de PSS waarde, wat inzicht geef in de phytochrome balans en daarmee de verhouding rood en ver-rood.”

De temperatuur:

Een hogere temperatuur in de LED zorgt ervoor dat deze minder efficiënt is. De grote van de degradatie verschilt weer per LED kleur en merk. Ledgnd heeft praktijkvoorbeelden gezien waarbij een LED-temperatuurstijging van 70- naar 100 graden de efficiency met 20 % kan laten dalen. De koeltechniek en omgevingstemperatuur hebben dan ook een grote invloed op de temperatuur van de LED.

De driver:

Het merk en type driver is ook weer van invloed op de efficiency. Ledgnd ziet regelmatig 5 % energieverlies, omdat de meeste drivers de piekstroom maar voor 95 % kunnen vertalen naar een constante stroom.

De Lens:

Ook de lens heeft invloed op de efficiency van de lamp. Wanneer er in het armatuur verschillende kleuren chips en een glasplaat wordt verwerkt is het in de meeste gevallen lastig om een uniform spectrum op gewashoogte te realiseren. Het gebruik van een lens die het licht evenredig verdeeld met een bepaalde uitstraalhoek kunnen de resultaten sterk verbeteren. Wij zien in de praktijk dat de lichtafname door het gebruik van een lens rond de 5 tot 12 % ligt, waar dit bij en glasplaat ongeveer 3 % is. Het is sterk afhankelijk van de situatie welke armatuur het beste resultaat oplevert.

Aantal branduren:

Ja, ook een LED degradeert over tijd. De degradatie van de LED is namelijk afhankelijk van de kwaliteit van de LED chip en de temperatuur, echter zit er ook verschil in de levensduur per kleur:

Op het moment dat er verschillende LED chips in het armatuur verwerkt worden is dit van invloed op de spectrale verhouding over tijd. Op het moment dat er ver rood chips in het armatuur verwerkt zijn zullen deze sneller degraderen ten opzichte van rode LED chips. Hier spelen LED leveranciers weer op in, met betrekking tot de garantie. Ledgnd ondersteunt de teler bij het interpreteren van de spectrale garanties, zodat hij over een aantal jaar niet voor verrassingen komt te staan.

Samenvattend is dus niet alleen de efficiency van de LED van belang, maar zijn alle onafhankelijke variabelen van invloed op de efficiency van het armatuur. De leverancier spreekt echter de ene keer over de efficiency van de LED en de andere keer over de efficiency van het armatuur. Dit is natuurlijk appels met peren vergelijken. Wij vragen ons af hoe een teler, dan wel een telersvereniging al deze informatie moet kunnen verzamelen, interpreteren en op waarde moet kunnen beoordelen.

“Dit is natuurlijk appels met peren vergelijken”

De toegevoegde waarde van Ledgnd:

Om op professionele wijze de efficiency en het spectrum na te meten heb je beschikking nodig over een Goniophotometer. “Wij hebben de beschikking over een dergelijke meter en hebben de lampen van de grote spelers op de markt volledig doorgemeten”, aldus Ramón van de Vrie (Operationeel directeur) . Daarnaast kunnen wij met onze ervaring, kennis, kunde en netwerk een goede inschatting maken van de efficiency van nieuwe armaturen.

Op het moment dat jij als teler de transitie naar LED overweegt heb je uiteraard verschillende opties met betrekking tot de efficiency van het armatuur. Dat wil niet zeggen dat het armatuur met de hoogste efficiency de beste keuze is voor jouw behoefte en/of kas. De armaturen kan je classificeren in verschillende groepen, namelijk de “prijsvoordelige keuze” of de “High Efficiency” en daarmee duurdere keuze. Gaan wij bijvoorbeeld naar een 95 % Rood en 5 % blauw lamp kijken, dan kan je deze kopen met een efficiency van 2.9 tot 3.7.

Het armatuur van 2.9 zal minder LED’s gebruiken waardoor de current per LED verhoogd zal worden. Als je de kostprijs van een 1000w armatuur met een efficiency van 2.9 vergelijkt met de kostprijs van een armatuur met een efficiency van 3.7 kan dit al snel 25 tot 35 % schelen, terwijl de extra energiekosten niet altijd hoeven op te wegen tegen de extra aanschafkosten. Het Ledgnd Team kijkt naar de optimale lamp voor jouw bedrijfsspecifieke vraagstuk en geeft merkonafhankelijk advies waardoor je beslissingen kan nemen gebaseerd op feiten in plaats van fabels. Daarmee kunnen wij de kans om een kat in de zak te kopen grotendeels elimineren.

“Het Ledgnd Team kijkt naar de optimale lamp voor jouw bedrijfsspecifieke vraagstuk en geeft merkonafhankelijk advies waardoor je beslissingen kan nemen gebaseerd op feiten in plaats van fabels”

Denk je na over de transitie naar LED en heb je de behoefte aan merkonafhankelijk advies, dan komen wij graag bij jou langs om je behoeften vast te stellen en de mogelijkheden in kaart te brengen. Neem hiervoor gerust contact met ons op.