T/RV Sensor | Wat is het en hoe gebruik je hem?

In een T/RV-sensor komt de temperatuur (T) en relatieve luchtvochtigheid (RV) samen. Hierbij wordt zowel de luchttemperatuur in graden Celsius (°C) als de RV in percentage waterdamp in de lucht bij deze temperatuur gemeten.

Installatie van de T/RV-sensor 

De installatie van de sensor zelf is erg makkelijk: bevestig de sensor met tie-wrap of touw aan een tripod en plaats deze tussen de planten. De sensor geeft de data over de temperatuur en relatieve luchtvochtigheid door van de omgeving waar deze wordt opgehangen. Er zijn in een kas veel microklimaten aanwezig. De installatie en positionering van de sensor zijn daardoor erg belangrijk:

• Wanneer er slechts één sensor beschikbaar is, is het midden van een kas of afdeling de beste plek om de sensor te plaatsen (Lee et al., 2019). 
• Bij gebruik van meerdere sensoren is meer verspreiding mogelijk om zo een beter beeld te krijgen van de temperatuur en luchtvochtigheid in de kas (Bhujel et al., 2020). 

Do’s en Don’ts bij het installeren van een sensor

• Plaats de sensor tussen de onderste en bovenste bladeren, afhankelijk van wat er gemeten moet worden.
• Installeer een plek die representatief is voor de meeste planten, dus bijvoorbeeld niet langs een gangpad. 
• Hanteer een straal van één meter aan planten rondom de sensoren. Hierdoor minimaliseer je het grenseffect. 
• Plaats een sensor niet bij een metalen constructie. Metaal kan warmte afstralen of opnemen in de lucht. Dit zou een microklimaat kunnen veroorzaken die niet representatief is voor de planten. 
• Plaats de sensor niet in overtollig zonlicht. De sensor kan hierdoor opwarmen en de temperatuur overschatten / luchtvochtigheid onderschatten doordat in warmere lucht meer waterdamp past.  

Data van de T/RV-sensor analyseren

Iedere vijf minuten verzendt de T/RV-sensor de temperatuur en RV-waarden naar MyLedgnd. Hier heb je direct een overzicht van het verloop van deze waarden gedurende de dag. Tegelijk kun je hier meerdere sensoren tegelijk analyseren om verschillen in waarden tussen verschillende afdelingen binnen de kas inzichtelijk te maken (zie afb. 1 en 2).

Afbeelding 1: Temperatuurverloop met een té hoge en een té lage piek

Afbeelding 2: Verloop van de relatieve luchtvochtigheid met een té lage piek

Welke conclusies kun je trekken uit de gemeten data?

De temperatuur en relatieve luchtvochtigheid is interessant om te vergelijken met:

• Bodemtemperatuur: Een te hoge/te lage bodemtemperatuur t.o.v. de luchttemperatuur kan zorgen voor een gestreste plant of een niet-optimale water – en nutriëntentoevoer. Daarom is het handig om de bodemtemperatuur met de luchttemperatuur te vergelijken.  

• Dauwpunttemperatuur: Door de lucht- en dauwpunttemperatuur met elkaar te vergelijken, kun je zien of er momenten zijn geweest dat er condens in de kas of zelfs op de plant aanwezig was. Condens nodigt schimmels en andere ziektes uit om een plant makkelijker te besmetten. Dit wil je natuurlijk vermijden. Een meer accurate vergelijking doe je door de bladtemperatuur met de dauwpunttemperatuur te vergelijken.

• Fotosynthetische actieve radiatie (PAR): Door PAR te vergelijken met de temperatuur in de kas krijg je het effect van straling op het verwarmen van een kas inzichtelijk. Door de flucturerende PAR en temperaturen met elkaar te vergelijken, kun je in de toekomst beter schermen. Hierdoor heb je minder snel last van temperatuurfluctuaties in je gewas.

• Absolute luchtvochtigheid (AV): De absolute luchtvochtigheid laat de totale waterdamp in g/m³ in de lucht zien en deze wordt berekend door middel van de luchttemperatuur en de relatieve luchtvochtigheid. Hierdoor is het makkelijk in de tijd te zien of de totale waterdamp per kuub lucht hetzelfde blijft of fluctueert door bijvoorbeeld ramen open te zetten. 

Advies van Ledgnd

De T/RV-sensor is dé basis om snel inzicht te creëren over het klimaat bij planten en in de kas. Voor nog specifieker raden we aan om ook een PAR-sensor, bladtemperatuursensor en bodemsensor te gebruiken om de bovenstaande vergelijkingen mogelijk te maken. 

Uiteindelijk krijg je hierdoor inzicht in de balans van lucht- en bodemtemperatuur, de condensatie in de kas, het effect van straling op de luchttemperatuur en de trend van de absolute luchtvochtigheid in de kas. 

Referenties

Bhujel, A., Basak, J. K., Khan, F., Arulmozhi, E., Jaihuni, M., Sihalath, T., … & Kim, H. T. (2020). Sensor Systems for Greenhouse Microclimate Monitoring and Control: A Review. Journal of Biosystems Engineering, 45(4), 341-361.

Lee, S. Y., Lee, I. B., Yeo, U. H., Kim, R. W., & Kim, J. G. (2019). Optimal sensor placement for monitoring and controlling greenhouse internal environments. Biosystems Engineering, 188, 190-206.