Kennissessie Agrolux, Ledgnd & Duijvestijn Tomaten GreenTech 2025

Wie overstapt op LED-verlichting in de kas, moet niet alleen de lampen vervangen, maar ook zijn manier van telen.  Dat was de rode draad tijdens een kennissessie op GreenTech, waar plantenfysioloog Kees Weerheim (Ledgnd) praktijkinzichten deelde uit een gezamenlijk project met Duijvestijn Tomaten en lichtleverancier Agrolux. De sessie maakte duidelijk dat de échte winst van LED niet schuilt in techniek alleen, maar in het vermogen om te luisteren naar de plant. 

Duijvestijn Tomaten is volledig overgestapt op een full-LED-installaties van Agrolux. “Een ingrijpende keuze,” aldus Weerheim, “want je vervangt niet zomaar een lichtbron; je verandert het hele kasklimaat. Verdamping, luchtbeweging, temperatuurverdeling, de plant ervaart haar omgeving ineens totaal anders.” Samen met Ledgnd werd daarom een intensief traject opgezet, met als doel: niet alleen de LED optimaal benutten, maar ook begrijpen hoe het gewas erop reageert. 

Kees maakte tijdens zijn verhaal meteen korte metten met de klassieke aanname dat meer licht automatisch leidt tot meer fotosynthese. Aan de hand van praktijkdata uit de kas van Duijvestijn Tomaten liet hij zien hoe twee dagen met exact dezelfde lichtsom (DLI) toch resulteerden in bijna 50% verschil in fotosynthese. “Het verschil zat ‘m in de ventilatiestrategie,” vertelde hij. “De plant werd in het ene geval gestimuleerd, in het andere afgeremd. Zonder die data hadden we dit nooit gezien.” Juist deze inzichten zorgen ervoor dat Duijvestijn samen met hun teeltteam bewust andere klimaatkeuzes maakt dan vooraf gepland. Door als team te sturen op data en plantfeedback kunnen ze de teelt continu naar een hoger niveau brengen.

Die data kwamen uit een gesloten terugkoppelingslus, door Ledgnd aangeduid als de “Closed Feedback Loop”. Deze bestaat uit drie onderdelen: klimaatdata (zoals licht, temperatuur, vocht en CO₂), plantfeedback (zoals fotosynthese, verdamping en stresssignalen) en actieve sturing door de teler. Niet de instellingen van de installaties zijn leidend, maar de reactie van de plant op die instellingen. “Als je dat goed doet, stuurt de plant jou, in plaats van andersom,” aldus Kees. 

Plantfeedback werd in het project onder meer zichtbaar gemaakt via MyScore, een grafiek die gezondheidsindicatoren van het gewas bundelt in één overzicht. “Je ziet veranderingen vaak dagen eerder dan met het blote oog. En je kunt ook afwijkingen ontdekken die je anders helemaal niet zou meten.” Zo werd bij Duijvestijn Tomaten vastgesteld dat een afwijking op de RTR strategie leidde tot niet alleen meer verbruik van reserves, maar ook minder assimilatenproductie. “De plant raakt meer uit balans dan dat je zou denken. Dit was een onverwacht resultaat wat alleen zichtbaar wordt door het meten van plantfeedback.”

Tijdens de sessie werd ook het belang van spectrale informatie onderstreept. LED-technologie maakt het mogelijk om specifieke kleuren licht, zoals rood, blauw of verrood,  afzonderlijk in te zetten. Volgens Kees is dat geen detail, maar een bepalende factor: “Verschillende spectra roepen andere fysiologische reacties op, zowel in fotosynthese als in morfologische ontwikkeling.” Deze inzichten zijn volgens hem essentieel voor telers die het maximale uit hun LED-installatie willen halen, zeker wanneer ze sturen op kwaliteit en uniformiteit van het gewas.

De sessie trok zichtbaar veel belangstelling, onder meer van telers die al met LED werken maar zoekende zijn naar meer grip op het proces. Kees had daar een duidelijke boodschap voor: “LED is niet plug-and-play. Het vraagt om een andere manier van denken en om samenwerking tussen teler, technologie en plant.” Volgens hem begint dat bij betrouwbare data. “Gebruik alleen tools die je vertrouwt. Meet wat telt. En zet de plant écht centraal.”

De samenwerking tussen Agrolux, Duijvestijn Tomaten en Ledgnd werd gepresenteerd als een voorbeeld van hoe technische innovatie, praktijkkennis en fysiologische inzichten samenkomen. Daarbij stond niet de LED-lamp centraal, maar de vraag: wat vertelt de plant ons over het effect van ons handelen?

De kennissessie eindigde met een oproep tot zelfreflectie. “Durf je beslissingen te herzien als de data anders zeggen dan je gevoel,” stelde Kees. “Want LED op zich is geen garantie voor succes. Het gaat erom hoe je het inzet. En daarin is de plant je meest betrouwbare adviseur.”