Hoe 2025 het jaar werd van plantfeedback, verduurzaming en samenwerking

2025 was voor veel telers een jaar vol tegenstrijdigheden: hogere kosten, strenger wordende regels, maar tegelijk ook meer mogelijkheden dan ooit om met data grip te krijgen op de teelt en zo hogere winsten te behalen. Ook bij Ledgnd stond het jaar in het teken van één grote vraag: hoe vertaal je alle kasdata naar overzicht, concrete stuurinformatie én duurzamere keuzes?

We blikken terug op het afgelopen jaar met Ramon van de Vrie, oprichter en commercieel directeur van Ledgnd. “We zien dat data alleen niet meer voldoende is,” zegt Ramon. “Telers hebben geen behoefte aan nóg een grafiek, maar aan systemen die helpen kiezen: wat is vandaag belangrijk, waar zit de grootste winst en wat kan duurzamer zonder dat het gewas daaronder lijdt?”

Parallel aan alle technische ontwikkelingen nam in 2025 de druk op telers om te verduurzamen verder toe. In 2050 wil de Nederlandse overheid de glastuinbouw klimaatneutraal en Glastuinbouw Nederland heeft de ambitie om al in 2040 geen CO2 meer uit te stoten. “Telers zitten klem tussen ambitie en praktijk,” zegt Ramon. “Iedereen begrijpt waarom verduurzaming nodig is, maar in de kas moet het ook kloppen: financiering, techniek, haalbaarheid, en uiteindelijk het gewas dat het moet doen.”

Daarin speelt data en daarmee plantfeedback een groeiende rol. Niet als rapport achteraf, maar als hulpmiddel om in het moment beter te sturen.

“Met goede data en plantfeedback zie je wat je gewas daadwerkelijk nodig heeft en waar makkelijk winsten te behalen zijn,” legt Ramon uit. “Dan wordt sturen op plantfeedback concreet: je kunt stap voor stap testen wat er gebeurt als je minder doet, in plaats van alleen op gevoel te telen. Je geeft je gewas als ware een stem, aan de hand van plantfeedback achterhaal je eenvoudig wat je plant echt nodig heeft en stuur je op feiten.”

Tegen die achtergrond was 2025 voor Ledgnd ook een jaar van gerichte productinnovaties in MyLedgnd, het dataplatform voor de glastuinbouw. Niet als losse ‘nice to have’-features, maar als concrete bouwstenen die de stap van meten naar handelen kleiner maken en die je dichter op de plant brengen dan een meetbox alleen kan.

“De vraag is steeds minder: welke techniek kan ik toevoegen?” zegt Ramon. “En steeds vaker: hoe pas ik dit morgen in de kas effectief toe? Met andere woorden: hoe wordt die extra meting direct bruikbaar in je dagelijkse keuzes?”

Ramon noemt drie ontwikkelingen die er voor hem uitsprongen: de CF2GO van Phenovation, de ontwikkeling en integratie van de Light Spectrum sensor van Aranet en de koppeling met de weerdata van het KNMI.

Met de koppeling van de CF2GO van Phenovation kunnen telers in MyLedgnd zien hoe efficiënt de plant licht omzet in groei.

“Je ziet niet alleen dát je belicht,” zegt Ramon, “maar ook hoe de plant reageert op dat licht. Dat maakt gesprekken over lichturen, intensiteit en timing veel concreter, zeker als je zoekt naar mogelijkheden om energie te besparen zonder in te leveren op productie. Plantfeedback is daarbij een betrouwbare raadgever.”

Ook de nieuwe lichtspectrum-sensor vond in 2025 zijn weg naar het MyLedgnd platform. Daarmee wordt niet alleen de hoeveelheid licht zichtbaar, maar ook de verdeling over verschillende kleuren.

“In een tijd waarin LED-strategieën steeds verfijnder worden, is het belangrijk om niet alleen in ‘micromol’ of ‘PAR’te denken,” legt Ramon uit. “Met de spectrumsensor kun je beter inschatten wat het licht werkelijk doet met de plant en met een stuurbaar armatuur kun je het gewas precies de kleur licht geven waar het om vraagt.”

“Dat zie je ook terug in de praktijk,” vult Ramon aan. “Bij een komkommerteler kun je bijvoorbeeld objectiever beoordelen of een aangepast spectrum echt bijdraagt aan generativiteit en plantbalans, in plaats van alleen te sturen op lichtsom. En in chrysant, waar verrood vaak wordt ingezet om te sturen op strekking en knop-/bloemontwikkeling, helpt spectrumdata om het effect van zo’n ‘verrood-recept’ zichtbaar en reproduceerbaar te maken.”

Door KNMI-weersverwachtingen direct te koppelen aan kasdata, krijgen telers een beter beeld van de interactie tussen buitenwereld en kas. Door KNMI-weerdata rechtstreeks in MyLedgnd te tonen naast je kasmetingen, zie je niet alleen wat er nú gebeurt, maar ook wat er aankomt. Straling, temperatuur en bewolking uit de verwachting worden direct gekoppeld aan je eigen kas- en plantdata.

Waar eerder vooral het klimaat en de techniek centraal stonden, schuift de plant zelf steeds nadrukkelijker in beeld. Dat is geen beweging die alleen vanuit Ledgnd komt, benadrukt Ramon, maar iets wat hij breed in de sector ziet gebeuren.

“Wat we in 2025 vooral zagen, is dat telers nieuwsgieriger worden naar de reactie van de plant,” vertelt hij. “Niet alleen: ‘Wat heb ik ingestuurd in mijn klimaatcomputer?’, maar ook: ‘Wat doet de plant daarmee?’ Deze data levert steeds meer waardevolle inzichten waar je winst uit kunt behalen. Plantfeedback is daarmee in veel teeltteams een vast onderdeel geworden van de dagelijkse stuurinformatie in.”

Door plantmetingen, klimaatgegevens en bijvoorbeeld licht- en CO₂-strategie in één overzicht samen te brengen, ontstaan nieuwe gesprekken: Waarom reageert de plant op sommige dagen anders dan verwacht? Waar zien we de eerste signalen van stress of onbenutte groeikansen?

“Ik vind het altijd mooi om te horen wanneer een teler zegt: ‘Met behulp van data maak ik andere keuzes. Ik durf nu mijn licht- of CO₂-strategie aan te passen, omdat de plantfeedback in MyLedgnd laat zien dat de plant het prima redt,’” zegt Ramon. “Dan wordt datagedreven telen heel concreet: de plantdata zetten omzetten in een strategie.”

Aan het eind van het jaar kijkt Ramon vooral vooruit. De druk en manieren om winst te verhogen zal de komende jaren niet afnemen en de hoeveelheid data in de kas ook niet. De kunst is om die twee bij elkaar te brengen en de teler verder te helpen.

“Als ik terugkijk op 2025, dan zie ik vooral dat data pas waarde krijgt als het helpt om betere gesprekken te voeren,” besluit hij. “Gesprekken over teelt, over risico’s, maar ook over wat er wél mogelijk is richting fossielvrij en nul-emissie. Als data en plantfeedback daarbij zorgen voor inzicht, overzicht en gerichte keuzes, dan heb je pas echt wat aan al die metingen in de kas.”